ASML gebouw 1 gaat tegen de vlakte. Dat is jammer.

Als je over de Kempenbaan van Eindhoven naar Veldhoven rijdt, dan zie je vlak na de tunnel onder de snelweg het iconische gebouw 1 van ASML. Dit was de hoofdvestiging van 1986 tot pakweg 1997. Daarna is het jarenlang door Assembléon bewoond geweest en nu is het weer in handen van ASML. De ASML’ers van het eerste uur weten dat dit gebouw jarenlang het beeldmerk van ASML was in veel advertenties en als illustratie bij verhalen in de krant. Vorige week mochten we nog een keer binnen kijken omdat volgend jaar het gebouw wordt afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe kantoorkolos (ED 27-feb-2019)

Ja het is duidelijk dat het gebouw is afgeleefd en niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd, maar moet het dan echt met de grond gelijk gemaakt worden? We hebben al zo weinig historische gebouwen in de regio. Het Philips fabriekje is toch ook gered en nu getransformeerd tot het Philips Museum.

Is het niet mogelijk om in ieder geval de blauwe gevel te redden met wat ruimte erachter waar ASML eventueel een deel van zijn historie kan bewaren? Dat moet toch te integreren zijn met het nieuwe kantoorgebouw, te vergelijken met de oude gevels aan de Markt in Eindhoven die naadloos aansluiten bij de Heuvelgalerie.

Het zit in de genen van ASML om vooral vooruit te kijken, dus het wil zijn historie nog wel een keer vergeten. Achteruitkijkspiegels zijn voor watjes. Pas in de laatste jaren is het bedrijf bezig om zijn technische historie vast te leggen in het Experience Center in gebouw 7 (niet voor publiek toegankelijk). Het boek van Raaijmakers over ASML beschrijft de eerste jaren van het bedrijf op indringende wijze. Misschien moet dan ook gebouw 1 voor een deel blijven bestaan als eerbetoon aan de dwarsliggers en lefgozers en visionairs die het bedrijf door de eerste moeilijke jaren geholpen hebben.
Een beetje historisch besef mag best wel.

Noot: het idee van het redden van de gevel is van Nico Hermans, de eerste directeur Ontwikkeling van ASML.

Noot: de luchtfoto heb ik gemaakt in juli 1990.

51 reacties

  • AA Vesters

    Op 01-03-2022 is de daadwerkelijke sloop van de buitenzijde van ASML gebouw 1 begonnen.

  • Alexander

    Vandaag 28-01-2022 nog in gebouw 1 geweest. Het is zover, gebouw 1 wordt leeggehaald om vervolgens gesloopt te worden. Erg jammer! Met veel plezier vanaf 1994 tot 2000/2001 in dit gebouw gewerkt. In die tijd was ASML nog echt een familie-bedrijf. Iedereen kende elkaar en hielp elkaar waar nodig was.

  • Jeroen

    Het zou jammer zijn om gebouw 1 te zien verdwijnen, ik heb daar op vele plekken gewerkt (ook in gebouw 2)
    Wat nog altijd een leuk detail is dat je voor de recepties van gebouw 1 en twee vanuit de lucht bekeken het terras van stenen in een “Wafer” vorm ziet liggen, unclusief de beroemde alignment markers die ASML lang als kenmerkend beeldmerk heeft gevoerd maar later heeft laten verdwijnen .

  • Richard George

    Gjalt Smit’s ASML building was a fantastic achievement & beautiful building in its time. My office was in the tower, above the building main entrance, so I have good memories of this building. However ASML grows and moves on, so new buildings are needed, as planned. I see insufficient reason for pure sentimentality to compromise the design of new buildings and substantially increase costs and perhaps delay the new building process just to preserve the original tower entrance. Good photos in the ASML museum and perhaps in a memorial next to the new builds would be sufficient! I also like Rens Graus idea: of a maquette of the Gjalt Smit building in the ASML museum.

  • Antwoord Martin van den Brink, ASML:

    Waar primair behoefte aan is zijn kantoorgebouwen.
    De productie ruimte in gebouw 1 is voor ons niet efficiënt bruikbaar omdat we de productie activiteiten graag willen concentreren op een locatie. Als we hoge kwaliteit kantoorruimte nodig hebben is het huidige gebouw 1 niet bruikbaar en economisch niet om te bouwen, ook gegeven de beperkte levensduur van de gebruikte materialen.

    Voor sommigen begon ASML niet in gebouw 1 maar op Strijp T waar recent een gedenkteken is onthult en was gebouw 1 een van de stappen die we gemaakt hebben. Voor anderen begon het op het Philips NatLab in Waalre.

    We hebben nog geen definitief besluit genomen hoe alles eruit gaat zien maar binnen de ruimte die er is zal er respectvol omgegaan worden met het verleden van de locatie. Het is echter niet aannemelijk dat een oude gevel inpasbaar is in de nieuwe plannen.

    M.v.g. Martin

  • Ronald Vos

    Het iconische gebouw heeft een belangrijke rol gespeeld in de historie van ASML. Door het gebouw werd op klanten, toeleveranciers, financiers en sollicitanten een idee van ambitie en technologisch kunnen overgebracht. Zeker de voorgevel heeft een aanzienlijke waarde als industrieel erfgoed. Of, en hoe, dit in te passen is in herontwikkeling kan ik niet overzien. Wat ik wel weet is dat Boeing trots is op de Red Barn (gebouw no 1) (die is verplaatst naar het Museum of Flight).

    Het doet me goed de reacties van zoveel mij bekende mensen te lezen…

  • Martin Prins

    Wat zonde dat dit gebouw gaat verdwijnen. Ik vind het gebouw nog steeds symbool staan voor de geest van ASML in die tijd.
    Wat ASML voor bedrijf wisten veel mensen niet – in het beste geval iets met Philips. Maar als je het witte gebouw naast de snelweg noemde wist iedereen meteen wat je bedoelde. (Behalve Frits Philips geloof ik :toen hij eens op bezoek kwam ;-).
    Ooit zei iemand – toen het even wat minder ging met ASML – dat ze altijd nog een restaurant of motel van het gebouw konden maken. Idee?
    Ik kom er nog regelmatig langs en zal het missen. Ik hoop dat ze net zo’n goede architect vinden voor het nieuwe gebouw en dat die in staat is elementen van het oude gebouw in dat nieuwe te verwerken.

  • Hans Sluiters

    Ik ga mee met het idee van Nico Hermans, een karakteristiek stuk gevel bewaren en samenvoegen in de nieuwbouw.
    ASML heeft de wereld veranderd en dus erfgoed, vergelijkbaar met bv. Ford Motor Company.

  • Ab Groen

    Jammer dat het gebouw tegen de grond gaat vanwege de technologische tekortkomingen, maar die waren er altijd al, gezien de vele verbouwingen. Voor de reconstructie van de A2/A67 was het gebouw goed te zien vanaf de snelweg. In die periode kenden alle nieuwe bezoekers het gebouw zonder ASML logo, omdat ze er een keer langs waren gereden. Het tweeling gebouw, zonder cleanroom, aan de Noord Brabantlaan kenden de bezoekers nauwelijks. Met de afbraak van het gebouw gaat de niet alleen de historie verloren, maar ook de filosofie achter het ontwerp van het gebouw.
    Alleen had niemand aan de ontstuimige groei van ASML gedacht in die jaren. Het is zeker aan te bevelen dat in het nieuwe onwerp de bestaande of een nieuw te ontwerpen blauwe (glas) gevel voor de hoofgingang worden opgenomen en weer toonaangevend zichtbaar worden gemaakt van de snelweg. Blokkendozen zien we genoeg. Het nieuwe gebouw wordt misschien dan een nieuw icoon in “Nano” Brianport regio.

  • Wat leuk om hier gebouw 1 tegen te komen, maar wat is de aanleiding toch jammer…
    Voordat ik bij ASML werkte intrigeerde het gebouw me al, als ik over de Poot van Metz reed. Ik heb een fantastische, uitdagende en leerzame tijd gehad bij ASML. En nog steeds dat “gevoel” als ik weer eens over de Poot van Metz rijd en het gebouw zie. Ik zie het niet graag verdwijnen!

  • Joop van Kessel

    Weinig ASML-ers beseffen nog waarom gebouw 1 zijn flamboyante uiterlijk kreeg. Het plan voor een uniek gebouw op een goede plaats maakte deel uit van een visie over de kwaliteit en cultuur die ASML zou moeten bereiken om te kunnen overleven. Het idee had als achtergrond dat de bezoekende potentiële klant uit de USA bij aankomst een stukje herkenning ( Silicon Valey ) zou beleven, dat mogelijke vooroordelen over een kneuterig firmaatje uit een kneuterig landje, ergens in de buurt van Kopenhagen, zou kunnen wegnemen.
    De door IBC ingeroepen architect en makelaar hebben het onmiddellijk begrepen. Gebouw en locatie zijn er het bewijs van.

    Voor mij staat de kap van gebouw 1 symbool voor de hierboven genoemde en in veel opzichten gerealiseerde brede visie. Zoals het logo symbool is voor het unieke alignmentsysteem. Een standpunt dat ik vol vuur bij Peter Wennink en Martin van den Brink zou willen verdedigen.

    Het is mijn wens dat de kap van gebouw 1 als vertegenwoordiger van een stuk ASML-historie op enige wijze, zo mogelijk fysiek, een plaats binnen de toekomstige ASML-campus zal krijgen.

  • Doorgestuurd bericht van Hans (汉斯) Krikhaar:

    Ook ik heb mogen werken in gebouw 1, maar dan vanaf het jaar 2000. Bij ASML Special Applications hebben we als cowboys ASML wereldmarktleider gemaakt in lithografie voor hard disk drives. Dit iconische en prettige gebouw moet bewaard blijven. Waarom niet een toren bouwen op de plaats van de cleanroom? Geld kan toch geen issue zijn..

  • Rene Bastiaanssen

    Ik kan me de advertentie nog herinneren waarin een bedrijfje in Veldhoven zocht naar HighTech engineers (1989). Dit gebouw stond prominent voorop op de paginagrote advertentie. Alleen dat ademde al de HighTech sfeer uit en maakte je nieuwsgierig.. Eenmaal voor de eerste keer binnen kwam er een ’tintelend science fiction gevoel’ over me heen. Wat voor bijzonders werd er hier in hemelsnaam toch gemaakt? Het gebouw paste precies bij de eigenwijze, ietwat geheimzinnige hightech die daarbinnen achter die blauwe ramen bedreven werd. In die tijd het visite kaartje van ASML, Tegenwoordig een icoon van de hightech geschiedenis in de regio.

    Behouden? Ach we moeten verder. Mooie herinneringen koesteren en wellicht levend houden met een maquette. Wel, als het gesloopt gaat worden, met enige ceremonie afscheid nemen!

  • Jan Gordon

    Mooi aan dit gebouw is ook dat de invloed van ASML bij de start al zo groot was dat de heipalen in de grond zaten terwijl het bestemmingsplan nog niet gewijzigd was van boerenland naar industriegebied.

    Als bewoner van het eerste uur zou ik het bijzonder jammer vinden als dit gebouw van de aardbodem zou verdwijnen, het betekent veel meer dan de latere gebouwen.

    Het gebouw is naar mijn idee net zo iconisch als bv het evoluon. ook dat gaat niet plat.

  • Frank Schophuizen

    Ik heb veel goede herinneringen aan ASML in de jaren ’90. Maar dat zit vooral in de mensen, de onderlinge sfeer en samenwerking. Lange tijd heb ik dit gekoppeld aan gebouw 1 waar we werkten, maar door de explosieve groei aan nieuwe gebouwen ben ik die associatie wat kwijtgeraakt.

  • Cas Tuyn

    Ik kwam er in 1990/1991 vaak op bezoek toen de SW afdeling er nog zat, zelf zaten wij van CS destijds in het Pandata gebouw. Later hebben we er als Publications afdeling zelf gezeten, een jaar niet verhuizen was een zeldzaamheid. Het was zeker een iconisch gebouw maar deze stijl komt meer voor in de regio en erbuiten. Als je de evolutie van gebouwen van ASML ziet, hebben ze allemaal wel iets moois, maar ook allemaal hun minpuntjes. En dat is ons DNA: leren en verbeteren.

    Voor mij is de spirit van ASML niet een gebouw, maar zijn het de mensen en de innovatiecultuur. Daar koester ik nog altijd warme herinneringen aan.

    Als er niets voor in de plaats zou komen kun je het entreegedeelte behouden, maar je gaat een nieuw gebouw toch niet niet opzadelen/ontsieren met een stukje 80’s? Alsof je de PAS2500 waferstage in een Twinscan hangt..

  • Peter

    Goh, daar ben ik altijd met plezier en trots naar toe gegaan. Mooie herinneringen.
    Bewaren? Alles of niets. Bij niets stem ik voor het maquette idee.

  • Luud Engels

    Mijn eerste kennismaking met ASML was precies hier!
    Moet in de beginjaren geweest zijn. Mijn toenmalige chef sprak nog over ASML als een obscuur bedrijfje in Veldhoven dat iets met technische software doet, “ga daar eens praten met meneer Hendriksen”. Bijna alle opties lagen nog open en zelfs de engineers moesten elkaar nog vinden “er gaat geen licht door software dus het kan nooit belangrijk zijn”.
    Kijk vandaag naar het fundament dat de early engineers toen in dat gebouw hebben weggelegd. De ingang van het gebouw staat symbool voor de entry to innovation. Bewaren voor het nageslacht dus.

  • In die tijd kon je nog eens om je heen roepen hoe je iets wilde realiseren… Zou mooi zijn om daar een tastbare herinnering aan te behouden. Tip: de binnenkant ombouwen tot appartementencomplex voor kenniswerkers…

  • Erik

    Hoi Wim,

    Ik heb prima herrinenringen aan die tijd. Veel gedaan veel berijkt prima Team. Spannend intens leuk. Het gebouw deed me niet zoveel. Het lekte. Kantine was te klein. Niet erg prakrisch. Maar wel een ikoon van die tijd. Dus wat mixed feelings.

    Erik

  • Paul

    Het gebouw is iconisch. Het zou een vergelijkbare waarde als het evoluon voor de regio moeten krijgen. Wellicht dat een gecombineerde museum achtige functie een optie zou kunnen zijn.
    Afbraak is zonde.

  • Frits Wuts

    Ik kwam hier in 1989 vanuit ICT als software ontwikkelaar en daarna groepsleider en projectleider van de PAS2500. De mooie voorgevel met al dat glas als je binnen kwam was erg mooi. Ik ben ook voorstander om het in een of andere vorm te integreren in het nieuwe gebouw.

  • Ton Knaapen

    Het waren tropenjaren in dit karakteristieke gebouw. Van landelijke bekendheid was geen sprake en de naam ASML werd regelmatig verbasterd (andere volgorde van letters). Maar als je zei dat je in dat witte gebouw werkte in veldhoven dan zag je herkenning en was er interesse wat we daar precies deden.
    Frits Philips vroeg eens aan zijn chauffeur wat dat voor een gebouw was en die kon vertellen dat dit een van de gebouwen was wat er stond dankzij de inspanningen van Philips waarop Frits direct een bezoek aanvroeg.
    Die uitstraling had en heeft dit gebouw.
    In Eindhoven hebben ze ervan geleerd, daar worden gebouwen met een historische betekenis gekoesterd, ook als ze in een slechte conditie zijn (witte dame, Strijp,)
    Dat moet toch ook kunnen in Vekdhoven.

  • Dit gebouw afbreken is iets wat nu logisch lijkt en over 20 jaar de vraag op zal roepen hoe het in vredesnaam mogelijk is dat tot zoiets ooit is besloten. Ik ben in dit gebouw bij ASML begonnen, direct naast de ingang bij de afdeling PIM. Gebouw 2 werd eraan vast gekoppeld, gebouw 3 lag aan de andere kant van de weg, Dat die tegen de grond gaan, okay. Maar gebouw 1 moet je laten staan als je enig historisch besef hebt en ziet wat er in Strijp gebeurt, waar iedereen terecht enthousiast is over het behoud van ons industrieel erfgoed. Kortom: doe het niet en red wat er te redden valt. Want zeg nu zelf, had je het niet geweldig gevonden als iemand het noodgebouwtje op T waar het ooit begon, van de ondergang had gered? Het redden van een deel van gebouw 1 is een herkansing, die gepakt moet worden.

  • Wim troost

    Dierbare herinneringen aan dit gebouw na mijn pensionering bij Philips. (29-08-1985) en ASML 01-09 1985 tot 29-08-1990
    De uitstraling van dit gebouw ( “Siliconvalley- waardig”) mag niet verloren gaan!
    Deze wens zo spoedig mogelijk overdragen aan de directie ASML (Frits van Hout) en Teun Wartenbergh (Campus ontwikkeling), voordat het te laat is!
    Naast genoemde ideeen: voortzetten van de voor Strijp TQ gekozen herinnering:
    Kunstwerk (eventueel ook van IVO Schoofs), wet van Moore enz.
    In dit kunstwerk moet dan natuurlijk het beeld van ASML Gebouw 1
    “indrukwekkend” opgeroepen/uitgedragen worden.

    Graag bereid verder mee te helpen/denken.
    Onderwerp voor de “gepensioneerden Vereniging ASML’?

    Wim Troost.

  • Eric Ideler

    Ik heb vanaf het begin een kamer gedeeld aan de voorzijde, niet ver van de iconische voorgevel.
    Het zou jammer zijn als die gevel verdwijnt want naast de sentimentele herinnering is het ook een mijlpaal geweest in de ontwikkeling van high tech Veldhoven.
    Eén op één integreren zal best een uitdaging zijn, maar een verkleind model van een paar meter hoog terugplaatsen op diezelfde hoek van het terrein zou wel recht doen aan een historisch besef.

  • Anoniem

    Als ASML het gebouw in bezit heeft, zij hierover kunnen beslissen en ze het willen slopen, dan vind ik dat getuigen van een totaal gebrek aan historisch besef. Van de andere kant raakt het mij persoonlijk niet erg, maar kan me voorstellen hoe de mensen uit de beginjaren het ervaren.

    auteur bekend bij Wim

  • Bob Leenhouwers

    Het doet me een beetje denken aan de ijskathedraal die aan de Antoon Coolenlaan te vinden is en aan de oude hal van Eindhoven Airport. Is het van de hand van Leo de Bever?

  • Richard George

    Regret I do not agree with the sentiment ‘keep the old building front’!
    It was part of the 1985 building and makes little sense without the rest of the building.
    If ASML needs new offices, which I am sure they do, then they should be build as an architectural whole, in a consistent style as is currently proposed.
    Though my office was in this section of the front of the 1985 ASML I have no sentimental connection with this building.
    It has served its purpose and ASML moves on to new challenges and inspirations, with renewed architecture.
    If there is a model of the 1985 building it would be great to see this in the ASML museum in building 7 as a memory of times past!

    • Geoff Phillipps

      Having started my time with ASML in the last few years of its life I had perhaps less attachment than longer employees. By my time the building interior was a bit too old to meet the expectations of the evolving cleanrooms of customers who voiced concerns about how clean there PAS was going to be on delivery.
      I have always admired ASML’s evolving technology as I witness it going forward to the TwinScan as an example. This building served its purpose admirably but was well and truly outgrown by the time we left serving. I feel as you do. A good model in Bldg 7 would be sufficient.

  • Frans Couwenberg

    Gebouw 1 is al opgeleverd in september 1985… Ik ben op 15 oktober 1985 gestart in dit prachtige gebouw!
    Begrijpelijk dat men dit complex efficiënter wil maken maar dan wel met behoud van de hoofdingang!! Integratie moet zeker mogelijk zijn!

    • Oeps, foutje. Je hebt gelijk; We zijn al in sep 85 verhuisd.
      Klopt de vertrekdatum naar gebouw 7 wel? Ik heb 1997 gegokt.

    • Loes Vialle

      We zijn vanaf augustus 1985 in het gebouw aan de slag gegaan. Al vrij snel was het al te klein. Ook een column in ED over het iconische gebouw. Pie Theunissen was de coördinator. Vooral de constructie van de vloer van de schone ruimte was heel bijzonder. Jammer als dit icoon verdwijnt. Kan er een nog beter icoon voor in de plaats komen?

  • Cees Doesburg

    Ik zou het geweldig vinden als het deel met de hoofdingang bewaard zou blijven. Het is zo bijzonder. Veel mensen weten precies waar over gaat als je uitlegt waar de eerste gebouw staat en de hoofdingang beschrijft.

    Integreren in de nog te bouwen nieuwe gebouw lijkt me geen onmogelijke opgave. Dus doen!

    Cees Doesburg

  • Bartel Carriere

    Wat een verademing was dat toen we van de Strijp T barakken naar gebouw 1 gingen. Een moderne omgeving om te werken. Heerlijk was dat. En trots waren we op de uitstraling. Dit mag niet verloren gaan! Industrieel erfgoed moeten we koesteren.

  • Gerrit Goosen

    Prachtig gebouw en zeker industrieel erfgoed waardig.
    Wie zou het onderhoud moeten betalen?

    gerrit

    • Het blijft een ASML gebouw, dus de vierkante meters worden gebruikt door ASML.

      Het hele gebouw redden is te veel van het goede: het kost nogal wat kruim om de witte schuine wanden wit te houden. Het gebouw was duidelijk niet ontworpen op onderhoudsvriendelijkheid.
      Maar als je de blauwe gevel redt of het stukje zoals Rien dat aangeeft, dan zijn de kosten te overzien en valt het onderhoud ook wel mee.

  • Nanna

    Zou heel jammer zijn als dat gebouw verdwijnt. Mooiste gebouw van het hele industrieterrein! Ik kom er heel vaak voorbij en word er altijd vrolijk van.

  • Rien Valk

    Ik heb het altijd al een bijzonder gebouw gevonden, laten we hier eens inventariseren wie er nog meer voor het behoud van die gevel is. Ik ben voor wie volgt?

    asml
    Met dit deel zou ik ook al blij zijn.

Laat een antwoord achter aan Cas Tuyn Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *